آیه 119 سوره صافات

وَ تَرَكْنا عَلَيْهِما فِي الْآخِرِينَ (119)

وَ تَرَكْنا عَلَيْهِما: و باقى گذاشتيم بر هر دو ثناى نيكو، فِي الْآخِرِينَ‌: در ميان امتان باز پسين، يعنى امت حضرت محمد صلّى اللّه عليه و آله كه هميشه به ذكر ايشان ثنا گويند.

جلد 11 - صفحه 150

وَ لَقَدْ مَنَنَّا عَلى‌ مُوسى‌ وَ هارُونَ (114) وَ نَجَّيْناهُما وَ قَوْمَهُما مِنَ الْكَرْبِ الْعَظِيمِ (115) وَ نَصَرْناهُمْ فَكانُوا هُمُ الْغالِبِينَ (116) وَ آتَيْناهُمَا الْكِتابَ الْمُسْتَبِينَ (117) وَ هَدَيْناهُمَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ (118)

وَ تَرَكْنا عَلَيْهِما فِي الْآخِرِينَ (119) سَلامٌ عَلى‌ مُوسى‌ وَ هارُونَ (120) إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ (121) إِنَّهُما مِنْ عِبادِنَا الْمُؤْمِنِينَ (122)

ترجمه‌

و بتحقيق منّت نهاديم بر موسى و هارون‌

و نجات داديم آن دو و قومشانرا از اندوه بزرگ‌

و يارى كرديم آنانرا پس بودند ايشان غلبه‌كنندگان‌

و داديم بآن دو كتاب واضحى را

و هدايت نموديم آن دو را براه راست‌

و باقى گذارديم براى آندو در آيندگان‌

ذكر خير سلام بر موسى و هارون را

همانا ما اينچنين پاداش ميدهيم نيكوكارانرا

همانا آن دواند از بندگان ما كه گروندگانند.

تفسير

خداوند منّان منّت نهاد بر حضرت موسى و هارون از پيغمبران بنى اسرائيل بنبوّت و رسالت و معجزات بسيار و منافع دينى و دنيوى بيشمار و نجات داد آن دو و تمام آنطائفه را كه دوازده قبيله بودند معروف بأسباط از دوازده پسر حضرت يعقوب ارهمّ و غم و اندوه بزرگى كه داشتند از تسلّط قبطيان و فوعون و فرعونيان بر آنها كه بر صغير و كبيرشان رحم نمى‌نمودند و شرح حالشان مكرّر ذكر شده كه بچه اعمال شاقه‌اى وادارشان ميكردند و خداوند ببركت آن دو وجود محترم نصرت داد ايشان را بر دشمنانشان و بر آنها غلبه نمودند بطوريكه نا انقراض عالم ذكر آن در السنه و افواه باقى است و بالاتر از همه آنكه خداوند كتاب تورية را كه مشتمل بر احكام بليغه و نصائح و مواعظ شافيه وافيه كافيه براى اداره امور دنيوى و اخروى آنها در آن عصر تا زمان حضرت عيسى عليه السّلام بود بآن دو عنايت فرمود و بشارت داد در آن معجزه پيغمبر آخر الزّمان از نسل حضرت اسمعيل كه عموى آنها بود و اولاد او را برادران خودشان ميخواندند و آنكه دين او كامل كننده تمام اديان و تا روز قيامت باقى است و هدايت نمود آن دو را براه راست بهشت و ولايت امير المؤمنين و ائمه طاهرين عليهم السلام و بقيّه آيات در قصّه نوح عليه السّلام بيان شد.

وَ تَرَكنا عَلَيهِما فِي‌ الآخِرِين‌َ (119)

و واگذارديم‌ ‌بر‌ ‌اينکه‌ دو ‌در‌ طبقات‌ ‌بعد‌.

وَ تَرَكنا عَلَيهِما ‌يعني‌ ثناء جميل‌ و حسن‌ نظر و تمجيد و تعريف‌ و مدح‌.

فِي‌ الآخِرِين‌َ چون‌ يهود و نصاري‌ و مسلمين‌ تماما حضرت‌ موسي‌ و هارون‌ ‌را‌ بنبوت‌ و رسالت‌ معتقد هستند بخلاف‌ عيسي‌ ‌که‌ يهود منكر هستند و بخلاف‌ پيغمبر اسلام‌ ‌که‌ يهود و نصاري‌ منكر هستند بلي‌ مجوس‌ و مشركين‌ و دهري‌ و طبيعي‌ ‌آنها‌ منكر هستند بلكه‌ بعضي‌ منكر تمام‌ انبياء و بعضي‌ منكر خداوند متعال‌ هستند.

]

(آیه 119)- در پنجمین مرحله به سراغ تداوم مکتب و بقای نام نیک آنها رفته، می‌گوید: «و نام نیکشان را در اقوام بعد باقی گذاردیم» تا به عنوان دو اسوه شناخته شوند، و مردم جهان از روش و تاریخ آنان الهام گیرند (وَ تَرَکْنا عَلَیْهِما فِی الْآخِرِینَ).